Stephen King - Instytut

Informacje o ksiÄ Ĺźce Tytuł : Instytut (The Institute) Autor: Stephen King Ilość stron: 672 Wydawnictwo: Albatros Rok wydania: 2019 Cena: 47,90 PLN Autor recenzji: Piotr „Klemens” Kociubiński Data recenzji: 2019-12-07 Ocena: 65/100

Zjawiają się w nocy.
W ciągu dwóch minut eliminują wszystkie przeszkody.
I uprowadzają obiekt.
Interesują ich dzieci.
Wyjątkowe dzieci…

Luke Ellis budzi się w pokoju do złudzenia przypominającym jego własny, tyle Ĺźe bez okien. WkrĂłtce orientuje się, Ĺźe trafił do tajemniczego Instytutu i nie jest jedynym dzieciakiem, ktĂłrego tu uwięziono. To miejsce odosobnienia dla nastolatkĂłw obdarzonych zdolnościami telepatii lub telekinezy. W Instytucie zostaną poddani testom, ktĂłre wzmocnią ich naturalną, choć nadprzyrodzoną moc. Opiekunowie nie mają skrupułów – grzeczne dzieci są nagradzane, nieposłuszne – są surowo karane. Wszyscy jednak, prędzej czy później, trafią do drugiej części Instytutu, a stamtąd nikt juĹź nie wraca.

Gdy kolejne dzieci znikają w Tylnej Połowie Luke jest coraz bardziej zdesperowany. Musi uciec i wezwać pomoc. Bo jeśli komuś miałoby się udać, to właśnie jemu.

Gdyby się pokusić o analizę konstrukcji fabuł powieści piĂłra Stephena Kinga, to moĹźna wśrĂłd nich wyróşnić co najmniej dwa wzorce: wedle jednego z nich ĹşrĂłdłem tajemnicy (i zagroĹźenia) jest jakiś nadnaturalny byt, o ewidentnie nieziemskim, a przynajmniej nieczłowieczym pochodzeniu, w przypadku drugiej grupy zaś potencjalne zło jak i dobro tak naprawdę tkwi w samym człowieku, choć niemal nigdy nie jest to klasyczny everyman, lecz jednostka w pewnym stopniu przez Los wyróşniona. I właśnie w ten drugi model wpisuje się „Instytut”, czyli potencjalna powieść Kinga adresowana do nastolatkĂłw.

Opowiadana historia zaczyna się dość niewinnie, wręcz sennie, prezentując czytelnikowi tak uwielbianą przez poczytnego amerykańskiego literata amerykańską prowincję, czy to północną, czy to południową. Nagle w iście hitchcockowskim stylu następuje wstrząs, który osobiście skłonny byłbym uznać za słabość danej pozycji, gdyż zdradza on w istocie zbyt wiele, pozwala od razu zająć czytelnikowi jednoznaczną orientację, późniejsze wysiłki autora ukierunkowane na chęć wzbudzenia jakichkolwiek wątpliwości (zresztą niezbyt pełne zaangażowania) są o wiele spóźnione.



Jakkolwiek przez wiele stron akcja nie posuwa się wartko do przodu, trudno którykolwiek fragment historii uznać za odstręczający czy wzbudzający znużenie. Gdy jednak w końcu rozwój wydarzeń ulega zdynamizowaniu, czytelnikowi trudno wzbudzić u siebie prawdziwe zaangażowanie i zafrapowanie, a przynajmniej odbiorcy już dojrzałemu.

„Instytut” to powieść na wskroś amerykańska, pełna odniesień do realiĂłw amerykańskich, ktĂłre dla polskiego czytelnika czasami mogą się zdawać niejasne bądĹş przyciężkawe (jak chociaĹźby dość naciągana parabola do ostatniej kampanii prezydenckiej). Osobiście doskwierał mi rĂłwnieĹź zabieg translatorski polegający na zastosowaniu europejskich jednostek miar w miejsce niewątpliwie pierwotnych imperialnych – moĹźe nieco ułatwia to orientację w wykreowanym świecie, z drugiej strony jednak po chwili refleksji odbiera mu nieco realizmu.

Najnowsza książka amerykańskiego krĂłla grozy z pewnością nie będzie zaliczana do jego najwybitniejszych dzieł, na ktĂłrych tle czasami irytuje wręcz pewną miałkością. Być moĹźe jednak po prostu nie wpisuję się w grupę docelową – w oczach autora – rzeczonej powieści i młodszy czytelnik skłonny byłby pod jej adresem sformułować bardziej ciepłą opinię.